Taşdelen Valide Sultan Mezarlığı ismini tesadüfen öğrendim desem yeridir. Hele ki içinde Osmanlı Mezar Taşları var denilince hemen atladım gittim.

Açıkcası Anadolu Yakasında Osmanlı mezarlığı denilince benim aklıma hemen Üsküdar, Kadıköy, Beykoz gibi tarihi osmanlı mezarlıklıranın bulunduğu yerler geliyor. Tiktok Hesabım üzerinden bir takipçimin bilgilendirmesi olmasa, Taşdelen’de böyle bir mezarlığın varlığı hiç aklıma gelmezdi hatta zannediyorum yolum bile düşmezdi. Bu vesile ile takipçim Muhammet beye de buradan tekrar teşekkür ediyorum.

Yukarıda da bahsettiğim gibi sık sık ziyaret ettiğim ilçeler dışında fazla bir yere gitmezdim. Fakat sosyal medyanın bu faydası beni ziyadesiyle memnun etti diyebilirim.

Tiktok hesabımdaki takipçim beni ilgiyle izlediğini, takip ettiğini ve kendi yaşadığı Çekmeköy Sultançiftliğinde bulunan Taşdelen Valide Sultan Mezarlığı içerisinde bir kaç tane Osmanlı Mezar Taşının olduğunu fakat okuyamadığını ve çok merak ettiğini söyledi. Hafta sonumun boş olmasını da fırsat bilerek 18 Aralık güzel bir pazar günü öğlen sonrasında doğruca mezarlığın yolunu tuttum.

Taşdelen Valide Sultan Şehitlik (Meşelik) Osmanlı Mezarlığı

Güzel bir çam ormanlarının arasında bulunan mezarlık, son derece bakımlı ve modern mezarlarla doluydu. Öyle ki mezarlığın arka taraflarında ki ormanlık alan hâlâ varlığını koruyordu lakin mezarlığın önünde, sağında ve solunda bilinçsiz yapılaşma çoktan başlamış hatta mezarlığın içine bile nüfuz etmişti.

Her mezarlıkta yaptığım gibi gözlemlerime başladım. Gözlerim eski mezarlıklarda bulunan, eski servi ağacı, eski yapı ve eski mezar taşlarını aramaya başladı, fakat hiç bir ize rastlayamadım. Mezarlıkta tabela olmaması beni, yanlış yere mi geldim acaba diye bir an düşündürdü.

Derken sosyal medyadan tanıştığımız arkadaşla yazışarak kısa zamanda buluşmayı başardık. Birlikte mezarlığın içinde kısa bir yürüyüş yaptıktan sonra, aynı mezarlığın Meşelik denilen bölümüne ulaştık. Hemen bizi dardağan başlıklı iki mezar taşı, bir hotoz başlıklı kadın mezar taşı ve birde iki ağaç arasına bırakılmış tarikat serpuşlu sarıklı mezar taşı karşıladı.

İşte bu küçük yer Valide Sultan Mezarlığı içindeki Şehitlik’te denilen Meşelik isimli Tarihi Osmanlı Mezarlığıydı.

Yerel halkın verdiği bilgiye göre önceden bir çok Osmanlı Mezar Taşı bulunurmuş bu mezarlıkta ancak plansız ve kaçak yapılan yapılar yüzünden mezar taşları kamyonlara yüklenerek götürülmüş, bir çoğu da gömülmüş ve kaybedilmiş. Geriye sadece 17 adet Osmanlı Mezar Taşı kalmış. Kalan Osmanlı Mezar Taşlarının da yarısı seyyar halde ve bakıma muhtaç bir durumdaydı.

Taşdelen Valide Sultan Mezarlığı’ndaki Osmanlı Mezar Taşları

Taşdelen Valide Sultan Mezarlığı Şehitlik (Meşelik) Bölümünde kalan 17 adet son Osmanlı Mezar Taşları içinde 10 tane baştaşı 7 tane ise ayak taşı bulunmaktaydı. 10 tane mezar baş taşının serpuşları ise şöyleydi;

2 Tanesi Tarikat Serpuşlu Erkek Mezar taşı
3 Tanesi Dardağan Serpuşlu Erkek Yeniçeri Mezar taşı
1 Tanesi Azizi Fesli Erkek Mezar taşı
2 Tanesi Hamidi Fesli Erkek Mezar taşı
1 Tanesi Hotoz Başlıklı, 1 Tanesi üçgen tepelikli normal Bayan Mezar Taşları

7 Tane ayak mezar taşlarından iki tanesi çiçek motifli diğerleri ise sade forumda olan mezar taşlarıdır.

Valide Sultan Mezarlığı’ndaki Osmanlı Mezar Taşları’nın Okunuşu

İstanbul’un Çekmeköy ilçesi Taşdelen Mahallesinde bulunan ve ismi hala Sultançiftliği olarak geçen yerde bulunan mezarlıktaki Osmanlı Mezar Taşlarının üzerinde hala Sultançiftliği ismi geçmektedir. Bu durumda bize mezar taşlarının bir belge konumunda sahih bilgiler verdiğini göstermektedir.

Bir çok genel ve yerel tarih çalışmalarında mezar taşları, bulunduğu bölgenin tapuları olma özelliğini taşımakta olduğunu bize göstermiştir.

Valide Sultan Osmanlı Mezarlığında bulunan bazı Osmanlı Mezar Taşları’nın okumaları ise şöyledir;

Kastamonu Nahiyesi, Boyalı Karyesi Naima Hanımın Mezar Taşı

Kastamonu Nahiyesinden Boyalı
Karyesinden Merhum Naima’nın
Ruhuna Fatiha Sene Hicri 1264 Miladi 1848

(Taş Seyyar Haldedir, sabit değildir Korumaya muhtaçtır)

Sultançiftlikli Halil Oğlu Muhammed Mezar Taşı (Tarikat Serpuşlu)

Merhum ve Mağfur
İla Rahmeti Rabbihil Ğafur
Sultançiftlikli
Halil Oğlu Muhammed
Ruhuna Fatiha
Sene Hicri 1254 Miladi 1838
(Taş Seyyar Haldedir, sabit değildir Korumaya muhtaçtır)

Hasan Beşe’nin Mezar Taşı (Dardağan Başlıklı Yeniçeri Mezar Taşı)

Merhum ve Mağfur
Hasan *Beşe’nin
Ruhuna Fatiha
Sene Hicri 1214 Miladi 1799

(Taş Seyyar Haldedir, sabit değildir Korumaya muhtaçtır)

*Beşe; Atmaca, Yırtıcı Kuş demek. Yeniçeriler kendi aralarında bu deyimi kullanırlardı. Bu bir rütbe değildir.

Sultançifliğinden Korucu Halil Beşe’nin Mezar Taşı (Dardağan Başlıklı Yeniçeri Mezar Taşı)

Sultançifliğinden
Korucu Merhum
Halil *Beşe Ruhuna
Fatiha Sene Hicri 1213 Miladi 1798

*Beşe; Atmaca, Yırtıcı Kuş demek. Yeniçeriler kendi aralarında bu deyimi kullanırlardı. Bu bir rütbe değildir.