Üstad Yahya kemal Beyatlı, Osmanlı Mezar Taşları için “Hiçbir şiir mezar taşı kadar milli olamaz. Çünkü onda el emeği, göz nuru ve sanat vardır. Ve onlar bizi bize anlatır” der.

Mezar taşlarımız bizim için medeniyetimizin tüm ihtişamını gösteren en kıymetli miraslarımızdandır. Diğer bir anlamla mezar taşları bir yerin en kıymetli tapularıdır.

Bir çok insan için ölüm, mezar, mezar taşı ve mezarlık gibi kelimeler ürkütücü gelebilir lakin biz ölüleriyle birlikte yaşayan bir toplumuz. Bizim çocuklarımız mezarlardan korkmak şöyle dursun mezarlıklarda oynayarak büyümüş bir toplumun çocuklarıdır.

Osmanlı Mezar Taşları Niçin Önemli?

Tarihi araştırmaların en sağlam kaynakları olan Osmanlı Mezar Taşları; Tarihi, kültürel, sosyal, siyasi, coğrafi, askeri ve daha bir çok açıdan bize hayati öneme sahip bilgiler vermektedir.

Osmanlı insanı yazıya ve süslemeye ayrı bir önem verdiğinden, mezar taşlarımızda kitabe, metin ve süslemeler ön plana çıkmaktadır. Bize ait her Osmanlı Mezarlığı adeta bir açık hava müzesi niteliğindedir.

Osmanlı Mezar Taşlarında sadece mermerden süslü bir taştan fazlasını görebilirsiniz. Örneğin bir mezar taşında; Şehirlerin yapılanması, afetler yangınlar gibi önemli olaylar, eski coğrafi isimler, sosyolojik açıdan gelenekler ve görenekler, devlet müesseseleri hakkında bilgiler, meslekler, tarih bilgileri, şair, alim zanaatkar ve devlet adamları gibi kişisel bilgi ve verilere de kolaylıkla ulaşabilirsiniz.

Ayrıca Mezar Taşlarındaki başlıklara ve sembollere bakarak o mezarda yatan kişinin, sosyal sınıfını, vazifesini, mesleğini, sanatını ve tasavvufi ve cemaat anlamında hangi topluluğa mensup olduğunu kolaylıkla anlayabilirsiniz.

Bu gün dünyanın bir çok yerinde Osmanlı Mezar Taşlarının varlığı, tarihimiz ve eski sınırlarımız hakkında bize çok detaylı bilgiler vermektedir. Fakat maalesef ülkemizde olduğu gibi yabancı ülkelerdeki mezarlıklarımız ve mezarlarımız bakımsızlıktan ve vefasızlıktan nasibini almakta, günden güne tahrip olarak yok olmaktadırlar.

Yıkılmış Tarihi Mezar Taşları (Paşabahçe Mezarlığı)

Osmanlı Mezar Taşı Yazıları

Osmanlı Mezar Taşı Yazıları düzen bakımından Mensur ve Manzum yazılar olarak ikiye ayrılmaktadır.

Mensur Yazı demek, Vezinsiz, kafiyesiz, düz yazı biçiminde olan, nesir şeklinde yazılmış yazılardır. Manzum Yazı ise Mensur yazının tam tersine kafiyeli, düzene, sıraya konmuş, dizilmiş, tertipli, muntazam bir şekilde yazılmış yazılardır.

Düzenli ve düzensiz yazılan metinlerin yazıldığı mezar taşları genellikle;
Başlık, Serlevha, Kimlik, İsim, Dua Yakarış, Fatiha ve Tarih bölümlerinden oluşmaktadır.

Osmanlı Mezar Taşı Yazıları

Osmanlı Mezar Taşları Anlamları

Osmanlı Mezar Taşları Anlamları uzun yıllardır araştırma konusu olmuş ve olmaya da devam etmektedir. Mezar Taşları yapıları itibariyle muhteşem sanat ve estetiğin konusu olmuş tarih araştırmalarında geçmişe yönelik en doğru bilgiyi bizlere sunmuştur.

Özellikle Osmanlı dönemine ait mezar taşlarındaki başlıklar, semboller ve çeşitli edebi yazı sanatları itibariyle de ayrı bir araştırma konusudur. Mezar taşları üzerindeki semboller ve serpuş dediğimiz mezar taşı başlıkları, o mezarda yatan kişi hakkında inanılmaz bilgiler vermektedir.

Her mezar taşının kendine göre bir anlamı mutlaka vardır. Ecdadımız Osmanlı, diktiği hiç bir taşı boşuna dikmemiş ve yaptığı her taşa ve dahi yapıya bir anlam vermiştir. Bu anlamların önemini anlatan güzel bir makaleyi sizinle paylaşmak isterim. “Bir Cami ve Kitabesi’nin Düşündürdükleri “Ağva Çelebi Ahmet Cami” makalesi bir kitabenin ne kadar önemli olduğunu çok güzel anlatıyor…

Osmanlı Mezar Taşları Sembolleri

Osmanlı Mezar Taşları Sembolleri , kabartmaları ve şekilleri eski zamanlardaki Türkler’in İslamiyeti seçmelerinden öncesine kadar süregelmektedir. Türkler ‘in tarih sahnelerine çıktıkları zamandan beri de kullanılmaktadır.

Mezar Taşları üzerindeki semboller, şekiller ve kabartmalara eski Türk mezar geleneklerinde de Balbal ve Kurgan kültürü olarak rastlamaktayız. Mezar taşlarındaki bu sembolik geleneklere dünyanın her bölgesinde rastlamak mümkündür.  Türk toplumlarına ait bu gelenek hala ihtişamını korumakta ve devam ettirilmektedir.

Türkler bu mezar ve defin kültürünü devam ettirmiş, Osmanlı döneminde .u önemli bir sanat olmuş bir çok meslek erbabı geçimini bu işlerle sağlayarak yaptıkları işlerle adeta asırlara damga vuran izler bırakmışlardır.

Osmanlı Mezar Taşı Başlıkları

Türklerde devam edegelen Mezar ve mezar taşı yapımı geleneği, İslamiyet’ten sonra daha da zenginleşmiş, özellikle Osmanlı döneminde Osmanlı Mezar Taşı Başlıkları farklı şekillerdeki zengin başlık ve süslemelerle ihtişamlı görünümüne kavuşmuştur.

Uzaktan bakıldığında sadece mermer bir taş olarak görünen milli servetimiz Osmanlı Mezar Taşları, üzerindeki kitabe, süsleme ve başlıklarıyla bizlere çok önemli bilgiler sunmaktadır. Son dönemlerde mezar taşları hakkında yapılan çalışmalar bizleri sevindirdiği kadar yine son zamanlarda mezar taşlarının tahribatlara uğramaları da bir o kadar bizi üzmektedir.

Ölüleriyle iç içe yaşayan bir toplum olarak milli servetimiz ve milli tapularımız olan mezar taşlarımıza sahip çıkmak her vatandaşımız için milli bir görevidir.

Osmanlı Mezar Taşı Başlıkları

Osmanlı Mezar Taşı Bölümleri

Osmanlı Mezar Taşı Bölümleri

Osmanlı Mezar Taşı Bölümleri genel anlamda yedi başlıkta incelenebilir. Mezar taşı bölümlerinin altlarında kimi zaman hattat veya mezarı yapan taş ustasının imzalarıda bulunmaktadır ancak bu durum sık rastlanır bir durum değildir.

Osmanlı mezar taşlarına bakıldığında hepsinin içerik ve yapı bakımından ayrı özelliklere sahip olduklarını fakat aynı bölümlerden ouluştuklarını gözlemleyebilirsiniz. Osmanlı Mezar Taşı Bölümleri şu şekildedir.

Başlık, (Serpuş) Serlevha, Kimlik, İsim, Dua Yakarış, Fatiha ve Tarih bölümlerinden oluşmaktadır.

Osmanlı Mezar Taşlarının Sırları

Son zamanlarda özellikle mezarlıkları ve mezar taşlarını gezdiğimde elimden düşürmediğimi kitaplardan birisi de Osmanlı Mezar Taşlarının Sırları Osmanlı Mezar Taşlarının Sırları kitabıdır.

Gayet öz ve açıklayıcı bir şekilde yazılmış kitap neredeyse tüm mezar taşlarını kapsıyor ve bu anlamda yazdıklarını harika görsellerle destekliyor. Şayet bir mezarlığa gittiğinizde bu kitap elinizdeyse Osmanlı Mezar Taşlarının Sırları hakkında bir uzman gibi bilgiler edinebilirsiniz.

Osmanlı Mezar Taşları Kitap Önerileri

Tarihi yerlere, tarihi eserlere ve Osmanlı Türbe ve Mezarlarına ilgisi olanlar, gerek tarihi gezilerine rehber olması amacıyla, gerekse de mezar sahibi ve mezar taşları hakkında bilgi almak amacıyla kitap araştırmalarına girmektedir.

Mezar Taşları Web sitesi olarak bizler de Osmanlı Mezar Taşları Kitap önerisi ve tavsiyesi almak isteyenler için bilgi kaynağı niteliğinde web sitemizde Osmanlı Mezar taşları ile ilgili Tez, Makale ve kitap önerilerini yayınlıyoruz.

Yeni makaleler, yeni tezler ve yeni kitaplar yayınlandıkça bizde kaynaklarımıza yeni eklemeler yapıyoruz. Bu sebeple sürekli güncellenen kitap listemize göz atmayı unutmayın.