İstanbul Anadolu yakasında Beykoz ilçesine bağlı İncirköy mahalle sınırları içinde bulunan İncirköy Osmanlı Mezarlığı zamana direnen son Osmanlı mezar taşlarını içinde barındırıyor.

100 yılı geçkin bir zamandır dedeleri Beykoz İncirköy’de yaşayan ve hala İncirköy’de esnaflık yapan Mustafa Konyalı amcayla İncirköy ve Mezarlığı hakkında kısa bir Sözlü Tarih Çalışması yaptık.

Yaptığımız uzun bir sohbet neticesinde İncirköy Osmanlı Mezarlığı hakkında da detaylı bilgiler elde ettim. Öncelikle incir ağaçlarının bolca olmasından dolayı buranın eski ismi İncirliköy’müş sonradan İncirköy ismine evrilerek köy olmaktan çıkmış ve mahalleye dönüşerek İncirköy Mahallesi ismini almış.

İncirköy Esnafı Mustafa Konyalı (Solda) ve Muzaffer Çevik

İncirköy Mahallesi Hakkında Kısa Bilgi

Beykoz’un en kalabalık mahallelerinden olan İncirköy, İstanbul’da Boğaziçi’nin Anadolu yakasında Beykoz ilçesine bağlı bir mahalledir. Kuzeyinde Gümüşsuyu, güneyinde ise Paşabahçe bulunur. Paşabahçe Koyu bu mahallenin en güzel seyirlik yerlerindendir. Kıyıda İncir Limanı olarak anılan ve ufak tekneler ile kayıkların sığındığı küçük bir liman vardır.

Cumhuriyetin en eski fabrikalarından Şişecam Fabrikası mahallede büyük bir alan kaplamaktadır. Paşabahçe A. Ferit İnal Lisesi ve Paşabahçe Devlet Hastanesi, İncirköy Sinanağa Camii’si ve bizim ilgimizi çeken araştırma yaptığımız İncirköy Osmanlı Mezarlığı İncirköy mahallesi sınırlarındadır.

Geçmişten Günümüze İncirköy Osmanlı Mezarlığı 

Eskiden incir ağaçlarının çevrelediği İncirliköy’de bulunan Eski Osmanlı Mezarlığında yaklaşık 500 ile 1000 kadar Osmanlı döneminde kalma mezar taşı bulunurmuş. İncirköy sahilinden yukarıya doğru olan bölge mezarlık bölgesiymiş. Zamanla kontrolsüz ve gelişigüzel yapılan yapılar sayesinde mezarlık talan edilmiş, mezarlar ve mezar taşları toprak altında kalmış. Bir çok mezar taşları da yapılan binaların temelleri altında kalmış.

Eskiden 3 kilometrelik bir alana yayılan ve 500 ile 1000 e yakın mezar taşını barındıran İncirköy Osmanlı Mezarlığı şimdi Sinan Ağa Camii’nin çaprazındaki yaklaşık 50 metrekarelik bir alana sıkışıp kalmış. Yaptığım mezarlık incelemesinde 13 tane Osmanlı mezar taşının kısmen sağlam kaldığını gördüm. Kalan bu mezar taşlarının da bazıları kırılmış kırık yerlerinden toprağa dikilmişti.

Esnafın verdiği bilgiye göre kalan Osmanlı mezar taşlarını temizlemek amacı kişi yada kişiler tarafından bilmeden kezzap dökülmüş, dökülen bu kezzaph soncunda mezar taşlarının üzerinde bulanan yazıların büyük bir bölümü tahrip olmuş. Gördüğüm kadarıyla kanaatimce üzerinde titiz bir çalışma yapılarak bir çok mezar taşı yazısı okunabilir.

İncirköy Osmanlı Mezarlığı (Beykoz)

İncirköy Osmanlı Mezarlığındaki Taşlar Hangi Döneme Ait?

Sultan I. Abdulhamid

Beykoz İncirköy Mahallesinde bulunan İncirköy Osmanlı Mezarlığı içerisinde kalan 13 mezar taşından 4 tanesi çocuk mezar taşı diğerleri erişkin erkek mezar taşları olarak gözlemledim. Sağlam kalan mezar taşları kavuklu, fesli ve sarıklı mezar taşlarından oluşuyor.

Yazısı sağlam kalan bir mezar taşının tarihine baktığımda Tarih 1192 yılını gösteriyordu. 1192 tarihini miladi takvime çevirdiğimde ise 1778-1779 tarihlerine denk geliyordu. 1778-1779 tarihlerinde tahtta padişah olarak I. Abdülhamid bulunuyordu. Bu da mezar taşlarının hangi döneme ait olduğunu gösteriyordu.

Yaklaşık 50 metrekarelik bir alanda bulunan 13 mezar taşının haricinde mezarlık içinde bir çok boş yerler vardı. Esnaflardan aldığımız bilgiye göre eski bir çok mezar taşları evler yapılırken sökülmüş ve bir çoğu bu küçük mezarlığa gelişi güzel gömülmüş. Günümüzde sadece 13 tanesi toprak üzerinde kalmış bir şekilde duruyordu.

Mezarlık İçin Yaptığımız Çalışmalar

Yaptığımız araştırma ve inceleme sonucunda mezarlıktaki taşların büyük bir bölümünü fotoğraflayarak arşivde kalması için video görüntüleri de aldık. Google map haritalarında bulunmayan mezarlığı “İncirköy Osmanlı Mezarlığı” olarak haritalara fotoğraflarıyla birlikte kayıt ettik. Mezarlık bilgilerinin arşivde kalması için sitemizde ve sitemize bağlı sosyal medya hesaplarımızda paylaşım yaptık. Videomuzu aşağıdaki youtube kanalımızdan izleyebilirsiniz. Videomuzu izledikten sonra lütfen Youtube kanalımıza ücretsiz abone olmayı ve videomuzu beğenmeyi unutmayınız…